Ζημιές σε συνολικά 440 κατοικίες προκλήθηκαν από την πυρκαγιά στην επαρχία Λεμεσού, σύμφωνα με την καταμέτρηση της Επαρχιακής Διοίκησης, εκ των οποίων οι 211 καταστράφηκαν ολοσχερώς, είπε ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, ανακοινώνοντας μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου την Τετάρτη, τα μέτρα που αποφασίστηκαν.
Σύμφωνα με την καταγραφή που πραγματοποίησε τις προηγούμενες μέρες η Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού, προκλήθηκαν ζημιές συνολικά σε 440 κατοικίες, εκ των οποίων οι 211 καταστράφηκαν ολοσχερώς, 81 αποθήκες, 19 επαγγελματικά υποστατικά και 101 οχήματα, ανέφερε ο Υπουργός, σημειώνοντας ότι ο τελικός αριθμός των περιπτώσεων που υπέστησαν ζημιές σε κάθε κατηγορία ενδέχεται να διαφοροποιηθεί, εάν υποβληθούν περαιτέρω αιτήματα.
Έκτακτο εφάπαξ βοήθημα
Όπως ανακοίνωσε ο κ. Ιωάννου, το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε την παραχώρηση εφάπαξ ποσού κάλυψης βασικών αναγκών ύψους €10.000 σε κάθε οικογένεια, της οποίας η μόνιμη κατοικία έχει υποστεί ολική καταστροφή, καθώς και €2.000 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
Σε κάθε οικογένεια, της οποίας η μόνιμη κατοικία έχει υποστεί μερική καταστροφή, θα παραχωρηθεί εφάπαξ ποσό στήριξης ύψους €5.000, καθώς και €1.000 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο. Τα εφάπαξ ποσά θα καταβληθούν στους δικαιούχους το αργότερο μέχρι την ερχόμενη Δευτέρα.
Σύμφωνα με διευκρινίσεις από το Υπουργείο, το εφάπαξ ποσό παραχωρείται για σκοπούς κάλυψης βασικών αναγκών σε οικογένειες, των οποίων η μόνιμη κατοικία έχει υποστεί μερική ή ολική καταστροφή.
Διευκρινίζεται ότι ιδιοκτήτες εξοχικών κατοικιών δεν είναι δικαιούχοι του εφάπαξ ποσού. Επιπλέον, σημειώνεται ότι οι δικαιούχοι του εφάπαξ ποσού καθορίζονται με βάση το καθεστώς χρήσης (ιδιοκτήτης ή/και ενοικιαστής) και όχι το καθεστώς ιδιοκτησίας.
Τα εφάπαξ ποσά θα καταβληθούν στους δικαιούχους μέσω τραπεζικού εμβάσματος στον λογαριασμό που έχουν δηλώσει μαζί με το Έντυπο Εξουσιοδότησης για πληρωμές από το Μηχανογραφημένο Σύστημα Πληρωμών του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας (FIMAS).
Έντυπα Εξουσιοδότησης έχουν αποσταλεί στα Κοινοτικά Συμβούλια των επηρεαζόμενων Κοινοτήτων. Το υπογεγραμμένο Έντυπο μαζί με IBAN Certificate αποστέλλονται ηλεκτρονικά στο fimas@treasury.gov.cy.
Επίδομα ενοικίου
Επιπλέον, το Υπουργικό αποφάσισε την επιδότηση ενοικίου από την 1η Σεπτεμβρίου 2025 ανά τριμηνία, μέχρι την ολοκλήρωση των διαδικασιών επιδιόρθωσης ή αναδόμησης των κατοικιών, ύψους €800 σε κάθε οικογένεια, καθώς και €200 για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.
Για μόνιμη κατοικία που έχει καταστραφεί ολοσχερώς, το ενοίκιο θα καταβάλλεται για μέγιστη διάρκεια 24 μηνών. Για μόνιμη κατοικία που έχει υποστεί μερική καταστροφή και έχει καταστεί μη κατοικήσιμη για μέγιστη διάρκεια έξι μηνών και για ενοικιαστές πληγείσων κατοικιών για μέγιστη διάρκεια τριών μηνών.
Το επίδομα θα καταβάλλεται και στους δικαιούχους που έχει καταστραφεί ολοσχερώς η κατοικία τους, οι οποίοι θα φιλοξενηθούν σε συγγενικά/φιλικά πρόσωπα. Επιπλέον, θα παραχωρείται στους δικαιούχους που θα συνάψουν ενοικιαστήριο έγγραφο για σκοπούς deposit.
Για περιπτώσεις μόνιμης κατοικίας που έχει υποστεί μερική καταστροφή και έχει καταστεί μη κατοικήσιμη, εκτός από την επιλογή παροχής επιδόματος ενοικίου για έξι μήνες, οι δικαιούχοι μπορούν να φιλοξενηθούν σε τουριστικά καταλύματα που διατηρούν σε ορεινές περιοχές πλησίον των Κοινοτήτων που έχουν πληγεί συνδικαλιστικές οργανώσεις (π.χ. ΠΑΣΥΔΥ, ΣΕΚ, ΔΕΟΚ, ΠΕΟ, κ.λπ.), καθώς επίσης και στις κυβερνητικές κατοικίες στο Τρόοδος, δωρεάν και χωρίς τη λήψη του επιδόματος ενοικίου.
Περισσότερες λεπτομέρειες για τη διαθεσιμότητα, τον τύπο των καταλυμάτων, καθώς και τον τρόπο δήλωσης ενδιαφέροντος, θα ανακοινωθούν εντός Αυγούστου.
Πλήρης αποκατάσταση ζημιών
Ο Υπουργός ανακοίνωσε, επίσης, την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για πλήρη αποκατάσταση των ζημιών των περιουσιών των πληγέντων. Η εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης των ζημιών θα διενεργηθεί από τα μέλη του ΕΤΕΚ, ώστε να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η αντικειμενικότητα.
Για την εκτίμηση των ζημιών θα χρησιμοποιηθούν τρέχουσες τιμές αγοράς.
"Στόχος είναι να ολοκληρωθεί η διαδικασία εντός του πρώτου δεκαημέρου του Αυγούστου, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά στις μόνιμες κατοικίες, στις οποίες θα δοθεί προτεραιότητα", ανέφερε ο κ. Ιωάννου.
Στις εκθέσεις του ΕΤΕΚ θα καταγράφεται η πρότερα κατάσταση κάθε οικοδομής (όπου αυτή είναι γνωστή), καθώς και η εκτίμηση του κόστους αποκατάστασης των ζημιών.
Η έκθεση θα επαληθεύεται με τους όρους της εκδοθείσας άδειας οικοδομής. Η Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού θα προβεί στην αντίστοιχη υποβολή έκθεσης με εκτίμηση κόστους του εξοπλισμού της οικοδομής.
Ο κ. Ιωάννου διευκρίνισε ότι για κατοικίες που έχουν καταστραφεί ολοσχερώς και είναι αδειοδοτημένες, η καταβολή των χρημάτων θα γίνει σε τρεις δόσεις, δηλαδή 25% με την υποβολή αίτησης, 25% με την εξασφάλιση μελετητή (Αρχιτέκτονα/Πολιτικού Μηχανικού), και 50% με την ολοκλήρωση του 50% των κατασκευαστικών εργασιών.
Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κ.ο.κ., θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.
Για μη αδειοδοτημένες κατοικίες που βρίσκονται εντός Οικιστικής Ζώνης, θα δίνεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης στον Επαρχιακό Οργανισμό Αδειοδότησης Λεμεσού για εξασφάλιση άδειας και εφόσον αδειοδοτηθεί θα λαμβάνει το ποσό σε τρεις δόσεις όπως πιο πάνω.
Συγκεκριμένα, οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εντός οικιστικής ζώνης, χωρίς ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στον Επαρχιακό Οργανισμό Αδειοδότησης Λεμεσού το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025.
Η οικονομική βοήθεια καταβάλλεται στους αιτητές ως εξής:
- 25% με την υποβολή της αίτησης για αδειοδότηση, εφόσον αδειοδοτηθούν,
- 25% με την παρουσίαση δήλωσης από μελετητή (Αρχιτέκτονας/Πολιτικός Μηχανικός) ότι ορίστηκε από τον ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών, και
- 50% με την υποβολή Βεβαίωσης από τον μελετητή ότι συμπληρώθηκε το ήμισυ (50%) των εργασιών και προς πλήρη κάλυψη των υπολειπόμενων εργασιών, όπως θα καθορίζονται από την εν λόγω Βεβαίωση.
Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κοκ, θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.
Σε αντίθετη περίπτωση, εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ως κατά χάριν οικονομική βοήθεια μόνο το 25% της εκτιμηθείσας ζημιάς, όπως αυτό θα έχει ήδη καταβληθεί με την υποβολή της αίτησης.
Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εντός οικιστικής ζώνης, με ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης, το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025, και εφόσον αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ποσό ίσο με το αφαιρετέο ποσό (excess waiver) της ασφάλειας, ή εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται οικονομική βοήθεια ίση με το 25% του αφαιρετέου ποσού (excess waiver) της ασφάλειας.
Για μη αδειοδοτημένες κατοικίες που βρίσκονται εκτός Οικιστικής Ζώνης και δεν δύνανται να εξασφαλίσουν τις απαραίτητες άδειες, θα παραχωρείται οικονομική βοήθεια ίση με το 25% της εκτιμηθείσας ζημιάς.
Στόχος, όπψως διευκρινίζεται, είναι, αφενός, η στήριξη της υπαίθρου, και αφετέρου η τήρηση της αρχής της νομιμότητας.
Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εκτός οικιστικής ζώνης, χωρίς ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στο Συμβούλιο Μελέτης Παρεκκλίσεων, το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025.
Η οικονομική βοήθεια που θα καταβάλλεται στους αιτητές θα αφορά
- το 25% με την υποβολή της αίτησης για αδειοδότηση, εφόσον αδειοδοτηθούν,
- 25% με την παρουσίαση δήλωσης από μελετητή (Αρχιτέκτονας/Πολιτικός Μηχανικός) ότι ορίστηκε από τον ιδιοκτήτη για την υλοποίηση των απαιτούμενων εργασιών, και
- 50% με την υποβολή Βεβαίωσης από τον μελετητή ότι συμπληρώθηκε το ήμισυ (50%) των εργασιών και προς πλήρη κάλυψη των υπολειπόμενων εργασιών, όπως θα καθορίζονται από την εν λόγω Βεβαίωση.
Την ευθύνη της εκτέλεσης των εργασιών, αντικατάστασης του εξοπλισμού, κοκ, θα φέρουν αποκλειστικά οι ιδιοκτήτες των επηρεαζόμενων υποστατικών.
Σε αντίθετη περίπτωση, εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ως κατά χάριν οικονομική βοήθεια μόνο το 25% της εκτιμηθείσας ζημιάς, όπως αυτό θα έχει ήδη καταβληθεί με την υποβολή της αίτησης.
Οι ιδιοκτήτες μη αδειοδοτημένων υποστατικών εκτός οικιστικής ζώνης, με ασφάλεια, θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για αδειοδότηση της ανάπτυξης στο Συμβούλιο Μελέτης Παρεκκλίσεων, το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025, και εφόσον αδειοδοτηθούν, παραχωρείται ποσό ίσο με το αφαιρετέο ποσό (excess waiver) της ασφάλειας, ή εφόσον δεν αδειοδοτηθούν, παραχωρείται οικονομική βοήθεια ίση με το 25% του αφαιρετέου ποσού (excess waiver) της ασφάλειας.
Για κατοικίες που έχουν υποστεί μερική καταστροφή, η οικονομική στήριξη για το κόστος των επιδιορθώσεων θα καταβάλλεται σε εφάπαξ δόση πριν την έναρξη των εργασιών.
Σε διευκρινίσεις του Υπουργείου, αναφέρεται ότι η οικονομική βοήθεια θα παραχωρείται στους αιτητές μετά από υπογραφή σχετικής Υπεύθυνης Δήλωσης αποδοχής του ύψους της κατά χάριν οικονομικής βοήθειας, όπως θα καθοριστεί από την εκτίμηση κόστους αποζημίωσης από το ΕΤΕΚ.
Δεν απαιτείται η υποβολή αίτησης από τους επηρεαζόμενους πολίτες, ούτε η προσκόμιση/παρουσίαση παραστατικών. Με την υπογραφή της Υπεύθυνης Δήλωσης, ο αιτητής αποποιείται του δικαιώματος υποβολής ένστασης.
Ο αιτητής που δεν αποδέχεται το ποσό της οικονομικής βοήθειας έχει το δικαίωμα να υποβάλει ένσταση μόνο μια φορά επί της Απόφασης της Επιτροπής και θα ληφθεί τελική απόφαση από την Επιτροπή Ενστάσεων, που θα συσταθεί για τον σκοπό αυτό στην Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού.
Όσον αφορά τις διατηρητέες ή/και τις παραδοσιακές οικοδομές, σε οποιεσδήποτε αποκαταστάσεις εντός των ιστορικών τους πυρήνων, θα πρέπει να διασφαλίζεται η παραδοσιακή μορφολογία των οικοδομών, σύμφωνα με σχετικές τυποποιημένες εγκρίσεις από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ).
Η χορηγία στις περιπτώσεις αυτές θα δίνεται από το ΤΠΟ σε τρεις δόσεις: 50% πριν την έναρξη εργασιών, 30% με την εκτέλεση του ήμισυ (50%) των οικοδομικών εργασιών, και 20% με το πέρας των εργασιών μετά από πιστοποίηση από το ΤΠΟ.
Όσον αφορά άλλες ζημιές (π.χ. εξωτερικές εργασίες, εξοπλισμός, κ.λπ.) ακολουθείται η ίδια πρακτική με τις υπόλοιπες οικοδομές, μετά από σχετική έγκριση από ΤΠΟ.
Την αποκατάσταση των ζημιών σε τουρκοκυπριακές οικοδομές θα αναλάβει εξ ολοκλήρου η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών.
Για κατοικίες που έχουν ασφάλεια, θα καταβάλλεται άμεσα το αφαιρετέο ποσό. Για σκοπούς επιτάχυνσης της καταβολής της οικονομικής στήριξης, δεν θα απαιτηθεί η παρουσίαση παραστατικών.
Στις διευκρινίσεις του Υπουργείου Εσωτερικών, αναφέρεται ότι για εγκαταλελειμμένες οικοδομές, χωρίς σύνδεση παροχής ρεύματος, δεν παραχωρείται οικονομική βοήθεια.
Κτήρια που ανεγέρθηκαν πριν την εφαρμογή σχετικής νομοθεσίας αδειοδότησης, θεωρούνται αδειοδοτημένα.
Για τις βοηθητικές οικοδομές ισχύουν τα ίδια κριτήρια όπως και στις κύριες οικοδομές.
Ο υπολογισμός ζημιάς για εξωτερικές εργασίες θα γίνεται μόνο για περιφράξεις, πλακόστρωτα και πέργολες (μόνο μόνιμες κατασκευές). Πισίνες, άλλης μορφής τοπιοτέχνηση και τεχνητοί χλοοτάπητες δεν θα αποζημιώνονται.
Για επαγγελματικά κτήρια θα παραχωρείται αποζημίωση μόνο για την οικοδομή. Για τον εξοπλισμό, θα υπάρξει σχετική ενημέρωση από το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας. Δεν παραχωρείται οικονομική βοήθεια για εμπορεύματα και αποθέματα.
Άλλες ρυθμίσεις που αφορούν το ΥΠΕΣ
Όπως ανακοίνωσε ο κ. Ιωάννου, το Υπουργικό Συμβουλίου αποφάσισε, επίσης, την απαλλαγή των μόνιμων κατοίκων και των επιχειρήσεων στις πληγείσες περιοχές από την καταβολή των ετήσιων κοινοτικών τελών και φορολογιών για το τρέχον έτος και καταβολή τους από το Κράτος στα Κοινοτικά Συμβούλια.
Επίσης, αποφασίστηκε η αναστολή επιβολής του καταβαλλόμενου ενοικίου από τις συμβάσεις μίσθωσης τουρκοκυπριακών περιουσιών που έχουν παραχωρηθεί για γεωργικούς ή κτηνοτροφικούς σκοπούς στις πληγείσες Κοινότητες, για περίοδο 12 μηνών από 1η Αυγούστου 2025 και ανεξαρτήτως άλλης ενίσχυσης που θα παραχωρηθεί στους επηρεαζόμενους χρήστες των περιουσιών.
Την αποκατάσταση των ζημιών στις τουρκοκυπριακές οικοδομές θα αναλάβει εξ ολοκλήρου η Υπηρεσία Διαχείρισης Τουρκοκυπριακών Περιουσιών.
Κατ’ αναλογία, αντίστοιχες ρυθμίσεις θα εφαρμοστούν στις περιπτώσεις συμβάσεων μίσθωσης/αδειών χρήσης, που αφορούν κρατικής ιδιοκτησίας τεμάχια σε Κοινότητες που έχουν πληγεί από την πυρκαγιά και τα οποία παραχωρήθηκαν και αξιοποιούνται για γεωργικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς.
Αποφασίστηκε, ακόμα, η αναστολή επιβολής του καταβαλλόμενου ενοικίου από τις συμβάσεις μίσθωσης και άδειες χρήσης που αφορούν κρατικής ιδιοκτησίας τεμάχια που παραχωρήθηκαν για γεωργικούς και κτηνοτροφικούς σκοπούς, για περίοδο 12 μηνών από 1η Αυγούστου 2025 και ανεξαρτήτως άλλης ενίσχυσης που θα παραχωρηθεί στους επηρεαζόμενους χρήστες.
Το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε και την οικονομική ενίσχυση των Κοινοτικών Συμβουλίων για κάλυψη των έκτακτων αναγκών. Τα ποσά έχουν ήδη καταβληθεί στα Κοινοτικά Συμβούλια την περασμένη Παρασκευή, ενώ οποιεσδήποτε επιπλέον ανάγκες θα καλυφθούν σε συνεννόηση με τις Κοινότητες.
Τέλος, η επανέκδοση των εγγράφων των πολιτών, που εκδίδονται από το Αρχείο Πληθυσμού (όπως δελτίο ταυτότητας, διαβατήριο, πιστοποιητικό γέννησης, κοκ) και έχουν καταστραφεί εξαιτίας της πυρκαγιάς, θα γίνεται χωρίς την καταβολή τέλους.
Ο κ. Ιωάννου επισήμανε ότι η Δύναμη Πολιτικής Άμυνας έχει αναλάβει τη διαχείριση της στέγασης των πληγέντων, μέχρι την ολοκλήρωση της εκτίμησης του κόστους των ζημιών από το ΕΤΕΚ και, στη συνέχεια, θα διευθετηθεί βραχυπρόθεσμη ή μακροχρόνια μεταστέγασή τους, με βάση τα δεδομένα που θα προκύψουν για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Καταληκτικά, επανέλαβε την πρόθεση της Κυβέρνησης να στηρίξει τους πληγέντες οικονομικά και υλικοτεχνικά για την αποκατάσταση των περιουσιών τους, το συντομότερο δυνατό.
Υπενθυμίζεται ότι οι επηρεαζόμενες Κοινότητες είναι: Όμοδος, Άρσος, Κοιλάνι, Βάσα Κοιλανίου, Βουνί, Συλίκου, Μαλιά, Λάνεια, Λόφου, Άγιος Θεράπων, Άγιος Αμβρόσιος, Κισσούσα, Πάχνα, Κάτω Κιβίδες, Πάνω Κιβίδες, Σούνι-Ζανακιά, Άλασσα, Μονάγρι, Πέρα Πεδί, Κούκα, Ποταμιού, Σωτήρα και Ύψωνας.
