Η Διεθνής Ένωση για τον Έλεγχο του Καπνίσματος και τη Μείωση της Βλάβης (SCOHRE) καλεί τους Ευρωπαϊκούς φορείς χάραξης πολιτικής και τα Συμβαλλόμενα Μέρη της Σύμβασης-Πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τον Έλεγχο του Καπνού (Framework Convention on Tobacco Control-FCTC) να θέσουν την επιστήμη πάνω από την ιδεολογία, ενόψει της 11ης Διάσκεψης των Συμβαλλομένων Μερών για την κλιματική αλλαγή (COP11) της FCTC, που θα πραγματοποιηθεί στη Γενεύη τον επόμενο μήνα.
Ο στόχος της Διεθνούς Σύμβασης του ΠΟΥ για τον Έλεγχο του Καπνού (FCTC), που υιοθετήθηκε πριν από είκοσι χρόνια, ήταν σαφής: να αντιμετωπίσει το παγκόσμιο πρόβλημα του καπνίσματος.
Αν και αυτός ο στόχος αυτός παραμένει υψίστης σημασίας, το νέο υπό διαμόρφωση σχέδιο κοινής θέσης της ΕE για την COP11 διατρέχει τον κίνδυνο ταύτισης της μείωσης βλάβης από τον καπνό με την επιρροή της βιομηχανίας, αγνοώντας τεκμηριωμένα επιστημονικά στοιχεία και τις εμπειρίες εκατομμυρίων Ευρωπαίων καταναλωτών.
Η προτεινόμενη κατεύθυνση για την κοινή θέση της Ε.Ε., που δίνει έμφαση στην απαγόρευση, τους περιορισμούς και τη μεγαλύτερη φορολόγηση των εναλλακτικών προϊόντων νικοτίνης, ενδέχεται να έχει ακούσιες και επιβλαβείς συνέπειες.
Η υπερβολική ρυθμιστική πίεση θα μπορούσε να αποθαρρύνει τους ενήλικες καπνιστές από το να στραφούν σε προϊόντα μειωμένου κινδύνου και να ενισχύσει τη ζήτηση για μη ρυθμιζόμενες ή παράνομες αγορές, υπονομεύοντας τελικά τους στόχους της δημόσιας υγείας.
«Καλούμε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να δώσουν προτεραιότητα στην επιστήμη έναντι της ιδεολογίας. Η Ευρώπη έχει μια μοναδική ευκαιρία να ηγηθεί μέσα από μια ισορροπημένη και τεκμηριωμένη νομοθεσία που να διαχωρίζει μεταξύ των καπνικών προϊόντων καύσης και λιγότερο επιβλαβών εναλλακτικών », δήλωσε ο καθηγητής κ. Ιγνάτιος Οικονομίδης, Πρόεδρος της SCOHRE. «Πολιτικές που αντιμετωπίζουν όλα τα προϊόντα νικοτίνης ως εξίσου επιβλαβή, κινδυνεύουν να ανατρέψουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στη δημόσια υγεία».
H Κοινή Θέση της Scohre για τη μείωση βλάβης από τον Καπνό, (SCOHRE Consensus Statement on Tobacco Harm Reduction), που υιοθετήθηκε στις αρχές του μήνα, επιβεβαιώνει ότι η μείωση της βλάβης αποτελεί θεμελιώδη αρχή της σύγχρονης δημόσιας υγείας, συμπληρωματική της πρόληψης και της διακοπής του καπνίσματος.
Επισημαίνει την ανάγκη ισορροπημένου ρυθμιστικού πλαισίου, τη δυνατότητα πρόσβασης των ενηλίκων σε λιγότερο επιβλαβή προϊόντα και την υπεύθυνη ενημέρωση των καταναλωτών για το διαφορετικό επίπεδο κινδύνου.
Ο καθηγητής κ. Andrzej Fal, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της SCOHRE και Πρόεδρος της Πολωνικής Ένωσης Δημόσιας Υγείας, τόνισε ότι μια μονοδιάστατη προσέγγιση δεν θα ωφελήσει πραγματικά τους πολίτες: « Η Ε.Ε. πρέπει να αποφύγει πολιτικές «κοινής εφαρμογής για όλους».
Τα δεδομένα από τη Σουηδία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες δείχνουν ότι η υιοθέτηση της προσέγγισης μείωσης βλάβης οδηγεί σε χαμηλότερα ποσοστά καπνίσματος και σε μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Η παραγνώριση αυτών των στοιχείων θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες για τη δημόσια υγεία και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών».
Η αξιολόγηση των μέτρων της Ε.Ε. από τη SCOHRE αναδεικνύει την επιτυχία της Σουηδίας, η οποία πέτυχε το χαμηλότερο ποσοστό καπνίσματος στην Ευρώπη, μόλις 5%, κυρίως χάρη στη μετάβαση από τα τσιγάρα σε προϊόντα για κατανάλωση μέσω του στόματος χαμηλού κινδύνου (snus). Το σουηδικό μοντέλο αποδεικνύει ότι η ενδυνάμωση των καταναλωτών μέσω λιγότερο επιβλαβών επιλογών μπορεί να προσφέρει ουσιαστικά οφέλη σε επίπεδο πληθυσμού, χωρίς να υπονομεύει τους στόχους της πολιτικής ελέγχου του καπνού.
Ο κ. David T. Sweanor, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της SCOHRE και Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κέντρου Νομικής, Πολιτικής και Ηθικής της Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Οττάβα, πρόσθεσε: «Οι προσπάθειες να προστατευθούν τα τσιγάρα αποτρέποντας την υποκατάστασή τους με εναλλακτικές χαμηλότερου κινδύνου, συνιστούν μια καταστροφική πολιτική με απολύτως προβλέψιμες συνέπειες.
Οι καταναλωτές ανταποκρίνονται στην επιστήμη και στα οικονομικά δεδομένα, όχι στην ιδεολογία. Η Ε.Ε. έχει την ευκαιρία ν ευκαιρία να το χειριστεί σωστά, ευθυγραμμίζοντας τις πολιτικές της με τα τεκμήρια και όχι με τον φόβο».
Η SCOHRE καλεί την Ε.Ε. και τον ΠΟΥ να διασφαλίσουν ότι οι συζητήσεις στην COP11 θα αναγνωρίσουν το αυξανόμενο σύνολο επιστημονικών δεδομένων που στηρίζουν τη μείωση της βλάβης.
Ο εποικοδομητικός διάλογος και όχι η αντιπαράθεση, είναι απαραίτητος για τη διαμόρφωση των μελλοντικών πολιτικών πλαισίων που θα προστατεύουν τους νέους, θα σέβονται την ελευθερία επιλογής των ενηλίκων και θα συμβάλλουν στη μείωση των ασθενειών και των θανάτων που σχετίζονται με το κάπνισμα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
