Η χρήση διευρυμένων εξουσιών από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή των δασμών του αντιμετώπισε μια σειρά ερωτήσεων στο Ανώτατο Δικαστήριο χθες Τετάρτη, που δείχνουν σκεπτικισμό και επιφυλακτικότητα και που σηματοδοτούν ότι το Δικαστήριο ενδέχεται να είναι έτοιμο να παρέμβει.
Ωστόσο, οι επιχειρήσεις και οι χώρες που πλήττονται από τους δασμούς και αναζητούν λύση, αναμένουν μήνες αβεβαιότητας, ό,τι και αν συμβεί.
Ανεξάρτητα από το αν το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ κρίνει ότι ο Τραμπ επέβαλε εσφαλμένα δασμούς σε δεκάδες χώρες επικαλούμενος τον Νόμο περί Διεθνών Οικονομικών Εξουσιών Έκτακτης Ανάγκης του 1977, η πραγματικότητα είναι ότι ο πρόεδρος αγαπά τους δασμούς.
Και οι δικηγόροι και οι εμπειρογνώμονες στον τομέα του εμπορίου λένε ότι υπάρχουν πολλοί άλλοι νόμοι στους οποίους μπορεί να προσφύγει για να καλύψει το κενό των δασμών, αν χρειαστεί, ακόμα και αν κανένας από αυτούς δεν προσφέρει την αμεσότητα που απολαμβάνει ο Τραμπ.
Αυτό σημαίνει ότι η αβεβαιότητα θα συνεχίσει να πλανάται πάνω από τις μεγάλες γεωπολιτικές διαπραγματεύσεις με την Κίνα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλους εμπορικούς εταίρους, καθώς και πάνω από την καθημερινή λειτουργία των χιλιάδων εταιρειών που πληρώνουν τους δασμούς ή προσπαθούν να βρουν τρόπους να τους παρακάμψουν.
Η κυβέρνηση Τραμπ έδειξε θάρρος μετά τις 2,5 ώρες διαφωνιών της Τετάρτης, κατά τις οποίες οι βασικοί συντηρητικοί δικαστές έθεσαν ερωτήσεις σχετικά με τις προθέσεις της κυβέρνησης.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λίβιτ, δήλωσε ότι ο Τραμπ είχε μιλήσει με μέλη του υπουργικού συμβουλίου που παρευρέθηκαν στην ακρόαση, καθώς και με ορισμένους από τους δικηγόρους του, και ήταν αισιόδοξος. «Παραμένει αισιόδοξος ότι θα κάνουν το σωστό», είπε.
Ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, ο οποίος παρευρέθηκε στις συζητήσεις της Τετάρτης, δήλωσε στο Fox Business ότι «έφυγε πολύ, πολύ αισιόδοξος».
Από μακριά άκουγε ο Τράβις Μακμάστερ, γενικός διευθυντής της COCOON με έδρα την πολιτεία της Ουάσιγκτον, η οποία εισάγει υπνόσακους, μαξιλάρια και άλλα αξεσουάρ ταξιδιού.
Είναι αισιόδοξος ότι το δικαστήριο θα κρίνει τους δασμούς του Τραμπ αντισυνταγματικούς, αλλά είναι επίσης απογοητευμένος από τους συνεχιζόμενους φόρους και τις συνέπειές τους -από την αναβολή ταξιδιών σε εμπορικές εκθέσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες έως τη μείωση της γκάμας των προϊόντων του.
«Έχουμε δει την αποφασιστικότητα αυτού του προέδρου», είπε ο Μακμάστερ.
Ο Τζος Λίπσκι, που ηγείται των εργασιών για τη διεθνή οικονομία στο Atlantic Council, ένα think-tank, είπε ότι ο κατάλογος των ερωτημάτων που πλανώνται πάνω από τους δασμούς του Τραμπ έχει μόνο μεγαλώσει. Τώρα κυμαίνονται από το πώς θα μοιάζει μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου κατά των δασμών του Trump έως το αν θα απαιτήσει την επιστροφή των τελών που έχουν ήδη καταβληθεί.
Και αυτό πριν φτάσουμε στη γεωπολιτική. Η απόφαση ότι οι δασμοί που επέβαλε ο Τραμπ βάσει του IEEPA είναι παράνομοι θα σήμαινε «υπονόμευση όχι μόνο του πυρήνα της διεθνούς οικονομικής ατζέντας του προέδρου, αλλά και, θα έλεγα, μεγάλου μέρους της ατζέντας της εξωτερικής πολιτικής του», δήλωσε ο Λίπσκι.
Οι δασμοί στην Κίνα μπορεί να είναι ευκολότερο να αντικατασταθούν λόγω των υφιστάμενων εξουσιών στις οποίες ο Τραμπ βασίστηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, είπε ο Λίπσκι.
Ωστόσο, μια απόφαση κατά του Τραμπ θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει άλλες οικονομίες, από την ΕΕ έως τη Βραζιλία και την Ινδία, που διαπραγματεύονται τώρα με τον Τραμπ, να αναθεωρήσουν τις θέσεις τους.
Υπάρχουν επίσης εμπορικές συμφωνίες που διαπραγματεύονται με χώρες όπως η Νότια Κορέα και το Βιετνάμ, οι οποίες τώρα αντιμετωπίζουν επιπλέον ερωτήματα, δεδομένου ότι οι δασμοί που επέβαλε ο Τραμπ για να ασκήσει πίεση βρίσκονται τώρα σε κίνδυνο.
Οι υπολογισμοί της Κίνας
Ο Μπέσεντ, ο οποίος ηγείται των συνομιλιών με την Κίνα, και άλλοι έχουν τονίσει τον ρόλο που έπαιξαν οι δασμοί στο να βοηθήσουν τον Τραμπ να εξασφαλίσει μια εμπορική εκεχειρία την περασμένη εβδομάδα. Μια αρνητική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου δεν αναμένεται να έχει τεράστιο αντίκτυπο στη σχέση αυτή καθαυτή.
Ένας από τους λόγους για αυτό είναι ότι η Κίνα είναι πιθανό να αντιμετωπίσει υψηλότερους δασμούς που θα επιβληθούν μέσω άλλων αρχών που έχει στη διάθεσή του ο Τραμπ.
Μια προσωρινή οπισθοδρόμηση για την κυβέρνηση θα μπορούσε να δώσει στην Κίνα μια τακτική νίκη, αλλά είναι απίθανο να είναι μια μόνιμη νίκη, σύμφωνα με ένα πρόσωπο που είναι εξοικειωμένο με το θέμα.
Από την άλλη πλευρά, μεγάλο μέρος της πρόσφατης οικονομικής αντιπαράθεσης μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας δεν είχε σχέση με τους δασμούς, αλλά περισσότερο με τον έλεγχο που ασκεί κάθε χώρα σε ευαίσθητα προϊόντα.
Οι ΗΠΑ επέβαλαν ελέγχους στις εξαγωγές ημιαγωγών και άλλων προηγμένων τεχνολογιών, ενώ η Κίνα χρησιμοποίησε την κυριαρχία της στην ανάπτυξη σπάνιων γαιών για να επιβάλει κυρώσεις στις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.
Η εύθραυστη εκεχειρία που επιτεύχθηκε από τον Τραμπ και τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω συναντήσεις μεταξύ των δύο ηγετών το επόμενο έτος. Ο Μπέσεντ περιέγραψε τη σχέση ως «πολύ πιο ισορροπημένη τώρα».
Ωστόσο, εάν οι ΗΠΑ επιβάλουν νέους δασμούς χρησιμοποιώντας μία από τις άλλες εξουσίες που έχει στη διάθεσή του ο Τραμπ, αυτό θα μπορούσε επίσης να θεωρηθεί από τους Κινέζους ως παραβίαση της εκεχειρίας, με αποτέλεσμα να οδηγήσει ξανά τη σχέση σε καθοδική πορεία, ανέφερε το πρόσωπο.
«Είναι ευρέως αναμενόμενο ότι θα στραφούν σε άλλες αρχές για να εφαρμόσουν το εμπορικό πρόγραμμα America First που παρουσίασαν στο μνημόνιο πολιτικής στις 20 Ιανουαρίου», δήλωσε ο Μπλέικ Χάρντεν, ανώτερος σύμβουλος εμπορικής πολιτικής στο Washington Council της EY.
Η Χάρντεν δήλωσε ότι αναμένει η κυβέρνηση να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το Άρθρο 301, το νόμο που υποστήριξε τους δασμούς του Τραμπ κατά της Κίνας κατά την πρώτη θητεία του, σε ορισμένες περιπτώσεις, ή να συνεχίσει με τους τομεακούς δασμούς του Άρθρου 232 που έχει εφαρμόσει μέχρι τώρα σε προϊόντα όπως αυτοκίνητα και χάλυβα και απειλεί να χρησιμοποιήσει κατά των ημιαγωγών, των φαρμακευτικών προϊόντων και των ρομπότ.
Μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσουν άλλες διατάξεις, όπως το Άρθρο 122, το οποίο επιτρέπει δασμούς έως 15% για 150 ημέρες, ή το Άρθρο 338, το οποίο υπάρχει από το 1930 αλλά δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ.
Η αβεβαιότητα, σύμφωνα με την Χάρντεν, «είναι στο επίκεντρο του παιχνιδιού αυτή τη στιγμή».
Οι συνέπειες τόσων πολλών αγνώστων παραγόντων ισχύουν και για την οικονομία, όπου οι εταιρείες θα πρέπει να σχεδιάσουν πολλά ενδεχόμενα σενάρια σχετικά με τις εφοδιαστικές αλυσίδες και το κόστος τους.
Σύμφωνα με την Bloomberg Economics, μια απόφαση κατά του Τραμπ θα μείωνε τον μέσο πραγματικό δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ στο 6,5%, ένα επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από πριν την ανακοίνωση του προέδρου στις 2 Απριλίου στο Rose Garden για τους δασμούς «Liberation Day» σε δεκάδες χώρες.
Μια τέτοια κίνηση θα μετριάσει τον αντίκτυπο του εμπορικού πολέμου του Τραμπ στην οικονομία των ΗΠΑ, οδηγώντας σε πτώση 0,6% του ΑΕΠ των ΗΠΑ, σε σύγκριση με πτώση 1,7% εάν διατηρηθούν οι τρέχοντες δασμοί. Αυτό επίσης δεν λαμβάνει υπόψη την πιθανή οικονομική ώθηση από τις επιστροφές εσόδων από δασμούς.
Ο Μπέσεντ έχει αλλάξει πολλές φορές γνώμη σχετικά με το πόσο σημαντικά είναι τα έσοδα από τους δασμούς για την εξισορρόπηση των δημοσιονομικών λογαριασμών των ΗΠΑ.
Έχει πει ότι θα ήταν «τρομερό» αν το Ανώτατο Δικαστήριο αποφανθεί κατά της κυβέρνησης, αναγκάζοντας έτσι το Υπουργείο Οικονομικών να επιστρέψει ένα μεγάλο μέρος των εσόδων που έχουν ήδη εισπραχθεί, και έχει πει ότι τα έσοδα είναι «επιπλέον» και δεν θα έχουν τόσο μεγάλο αντίκτυπο αν εξαφανιστούν.
Τα έσοδα από δασμούς έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο μειώθηκε σε 1,78 τρισεκατομμύρια δολάρια για το πιο πρόσφατο οικονομικό έτος, μια μείωση 2% από τα 1,82 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2024.
Ωστόσο, αυτό έχει επηρεάσει μόνο ελάχιστα τη συνολική πορεία του δανεισμού της κυβέρνησης. Και το ποσό των φορολογικών εσόδων που εισπράττει η κυβέρνηση αναμένεται να μειωθεί ως αποτέλεσμα των φορολογικών περικοπών που υπέγραψε ο Τραμπ νωρίτερα φέτος.
«Το έλλειμμα θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο αν δεν δημιουργούσαν έσοδα μέσω αυτού του καναλιού», δήλωσε η Ρέιτσελ Ζιέμπα, αναπληρώτρια ανώτερη ερευνήτρια στο Center for a New American Security.
Αγωνία από τις επιχειρήσεις
Η τελωνειακή μεσίτης Cindy Allen δήλωσε ότι η έλλειψη προβλεψιμότητας που προκύπτει από τους δασμούς του Τραμπ -ειδικά εκείνοι που χρησιμοποιούν τον IEEPA- είναι η μεγαλύτερη ανησυχία των πελατών της.
Επικαλούμενη τον IEEPA, η κυβέρνηση έλαβε σχεδόν άμεσα μέτρα για τους δασμούς «χωρίς να έχει δημοσιευθεί καμία έρευνα ή διαδικασία, δημιουργώντας έτσι αστάθεια στις εισαγωγές». Αυτό θα συνεχιστεί, τουλάχιστον για την ώρα.
Η Αλλεν, που είναι διευθύνουσα σύμβουλος της Trade Force Multiplier LLC, δήλωσε ότι, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του IEEPA, οι αλλαγές στο καθεστώς δασμών δεν θα βοηθήσουν στην εφαρμογή των δασμών από την κυβέρνηση.
«Είναι πολύ δύσκολο για την Τελωνειακή και Συνοριακή Προστασία. Αυτή τη στιγμή, με το κλείσιμο της κυβέρνησης, όλοι θεωρούνται απαραίτητοι, αλλά δεν έχουν πληρωθεί για πάνω από ένα μήνα», δήλωσε. «Αν το δικαστήριο αποφασίσει ότι πρέπει να γίνουν επιστροφές, νομίζω ότι θα είναι ένα τεράστιο έργο».
Οι επιχειρήσεις σίγουρα δεν σχεδιάζουν μια γρήγορη επιστροφή.
Η Νικό Μακ Ντόναλντ η οποία κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μια τσάντα με 10 τσέπες και ίδρυσε την Sash Group Inc. στην Καλιφόρνια πριν από 13 χρόνια, δήλωσε ότι είναι «κάπως αισιόδοξη» ότι το δικαστήριο θα αποφανθεί κατά της κυβέρνησης με βάση τα επιχειρήματα της Τετάρτης.
Ωστόσο, ανησυχεί ότι οποιαδήποτε ανακούφιση θα έρθει πολύ αργά για μικρές επιχειρήσεις όπως η δική της.
«Μέχρι να δω ένα τιμολόγιο δασμών που να αντανακλά χαμηλότερο δασμό, δεν θα έχω μεγάλες ελπίδες», είπε.
Έχει δερμάτινες τσάντες που παράγονται στην Ινδία και έχουν κολλήσει εκεί, επειδή δεν μπορεί να αντέξει τα 575.000 δολάρια σε δασμούς για την εισαγωγή τους.
Έτσι, έσπευσε να κατασκευάσει περισσότερες τσάντες που δεν είναι από δέρμα στην Κίνα, επειδή το κόστος εισαγωγής τους είναι ακόμα χαμηλότερο και τουλάχιστον θα έχει περισσότερα προϊόντα να πουλήσει το τέταρτο τρίμηνο.
Η Μακ Ντόναλντ είπε ότι έχει ήδη αναγκαστεί να αυξήσει τις τιμές της δύο φορές φέτος και να απολύσει επτά από τους 12 υπαλλήλους της για να πληρώσει τα επιπλέον έξοδα από τους δασμούς. Ανησυχεί ότι η ζημιά από τους δασμούς μπορεί να είναι μη αναστρέψιμη.
«Δεν έχουμε καταστραφεί ακόμα, αλλά φοβάμαι ότι όταν συμβεί κάτι, μπορεί να είναι πολύ αργά», είπε. «Ως μικρή επιχείρηση, δεν έχεις αρκετά αποθέματα για να συνεχίσεις να λειτουργείς για οκτώ ή 12 μήνες, ενώ η κυβέρνηση αποφασίζει τι θα κάνει».
